mieć

mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. ndk XIc, mam, ma, mają, miej, miał, mieli {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'być właścicielem czegoś; posiadać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć samochód, jacht, mieszkanie, telewizor, komputer, ubranie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'odznaczać się jakąś cechą, właściwością; być wyposażonym w coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć długie włosy, duży brzuch, żylaste ręce. Mieć talent, ambicję, łagodne usposobienie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'zawierać coś, składać się z czegoś, równać się czemuś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Godzina ma 60 minut. Mieszkanie ma 4 izby. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'doznawać czegoś, odczuwać coś, cierpieć na coś, uczestniczyć w czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć zmartwienia, kłopoty, żal, nadzieję. Mieć anemię, zapalenie płuc. Mieć wypadek. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_7}}'pozostawać z kimś w określonej relacji': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć rodzinę, dzieci, uczniów, wrogów, przyjaciół. Pies ma dobrego pana. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'przebywać, żyć w jakichś warunkach'; Mieć dobrą, złą pogodę. Mieć wygodne życie. {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'znajdować się w sytuacji określonej przez dopełnienie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć rację, słuszność. Mieć z kimś kontakt. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}8. {{/stl_12}}{{stl_7}}'być obowiązanym; zamierzać, planować, przewidywać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Masz to zaraz zrobić! Mam napisać referat. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}9. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wyrażać wątpliwość co do pewnych faktów, wydarzeń; podobno, jakby, rzekomo': {{/stl_7}}{{stl_10}}Miał to być bogaty człowiek.10. {{/stl_10}}{{stl_7}}'wyrażać przyszłość w czasie przeszłym': {{/stl_7}}{{stl_10}}Miał się jeszcze dużo natrudzić, zanim uzyskał dyplom.11. {{/stl_10}}{{stl_7}}'w połączeniu z imiesłowem biernym: ukończyć, zrealizować, wykonać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam to już opracowane.12. {{/stl_10}}{{stl_7}}'w zdaniach pytających, w trybie przypuszczającym: wątpliwość, zaprzeczenie, przeciwstawienie się': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ona miałaby mi się podobać?{{/stl_10}}{{stl_18}}ZOB. {{/stl_18}}{{stl_10}}być bez [nie mieć] nerwów; być bez [nie mieć] sumienia; choćbym [miećś, miećście itd.] miał [miała, mieli itd.] pęknąć; choćbym miał paść trupem, to...; dostać [mieć] kręćka; dostać [mieć] szmergla; już cię [was] (tu) nie ma; ma się{{/stl_10}}{{stl_10}} rozumieć; {{/stl_10}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}nie ma nic do rzeczy; nie mieć (ani) grosza [centa] (przy duszy); nie mieć Boga w sercu; nie mieć co do garnka włożyć; nie mieć co do gęby włożyć; nie mieć co na grzbiet włożyć; nie mieć co ze sobą zrobić; nie mieć do kogo ust [gęby]{{/stl_7}}{{stl_7}} otworzyć; nie mieć gdzie się podziać; nie mieć głowy {{/stl_7}}{{stl_8}}{do czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; nie mieć nic do powiedzenia [gadania]; nie mieć nic przeciw [przeciwko]; nie mieć nic do stracenia; nie mieć nic w ustach; nie mieć o co rąk zaczepić; nie mieć oleju w głowie; nie mieć rozumu (w głowie [i syn.]); nie mieć za grosz {{/stl_7}}{{stl_8}}{czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; nie mieć zielonego [bladego] pojęcia; nie mieć złudzeń {{/stl_7}}{{stl_8}}{co do kogoś, co do czegoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; ściany mają uszy; trzymać [mieć] {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}w kieszeni {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś, kogoś} {{/stl_8}}do dyspozycji {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć możność rozporządzania, posługiwania się czymś w danym momencie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam teraz do dyspozycji nowy komputer. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}do rzeczy {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć związek z tematem rozmowy, łączyć się ze sprawą, o której mowa': {{/stl_7}}{{stl_10}}To ma dużo do rzeczy. Uwagi pańskie mają niewiele do rzeczy. Co to ma do rzeczy? {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}gdzieś {{/stl_13}}{{stl_7}}'nie liczyć się zupełnie z kimś (czymś), lekceważyć kogoś (coś) całkowicie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam gdzieś tę szkołę. Ma gdzieś swoich rodziców. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na boku {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć kochanka, kochankę; pozostawać w podwójnym związku' {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na karku {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć do załatwienia sprawy niecierpiące zwłoki, kłopotliwe; borykać się z czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie mogę wyjechać, bo mam jeszcze dwa egzaminy na karku. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na karku {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'być ściganym przez kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ukrywał się, bo miał wierzycieli na karku. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'nie móc się od kogoś uwolnić, znosić czyjąś niemiłą obecność; z konieczności utrzymywać kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przez tydzień miała na karku dwie ciotki i wujka. Całe życie miała swoje dzieci na karku. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na końcu języka {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'chcieć coś już powiedzieć, wiedzieć dobrze, o co chodzi i nie móc sobie przypomnieć': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam na końcu języka nazwisko tego pisarza. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'chcieć coś już powiedzieć, zapytać o coś, ale w porę pohamować się lub nie zdążyć': {{/stl_7}}{{stl_10}}Już miał na końcu języka pytanie, ale przypomniał sobie, że to drażliwa sprawa. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}na myśli {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'myśleć o kimś lub o czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Kogo masz na myśli? {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'mieć kogoś, coś na uwadze; zważać na kogoś, coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Miej na myśli naszą przyszłość! {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{z kimś, z czymś} {{/stl_8}}na pieńku {{/stl_13}}{{stl_7}}'być z kimś, czymś w konflikcie, kłócić się z kimś, mieć do kogoś pretensje': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ktoś ma na pieńku z sąsiadem z góry, odkąd zajął mu miejsce do parkowania. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na rozkładzie {{/stl_13}}{{stl_7}}'osiągnąć jakąś ilość czegoś upolowanego, zdobytego itp.; móc się pochwalić jakąś ilością czegoś osiągniętego samemu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć na rozkładzie pięknego jelenia, suma. Miał na rozkładzie mistrzowskie tytuły. Jego jeszcze nie miała na rozkładzie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na sumieniu {{/stl_13}}{{stl_7}}'być winnym czemuś, być odpowiedzialnym za coś złego': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć na sumieniu zabójstwo, kradzież. Musi mieć coś na sumieniu, skoro się ukrywa. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na sumieniu {{/stl_13}}{{stl_7}}'być winnym czyjejś śmierci, być odpowiedzialnym za czyjąś śmierć': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zbrodniarz mający kilku ludzi na sumieniu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na ustach {{/stl_13}}{{stl_7}}'chcieć coś już powiedzieć': {{/stl_7}}{{stl_10}}Już miał na ustach to pytanie, ale mu przerwano. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}na utrzymaniu {{/stl_13}}{{stl_7}}'być obciążonym kosztami utrzymania kogoś (np. kosztami mieszkania, żywienia) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ktoś ma córkę i zięcia na utrzymaniu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś, kogoś} {{/stl_8}}na uwadze [na względzie] {{/stl_13}}{{stl_7}}'pamiętać o kimś, czymś, zwracać na coś uwagę, kierować się czymś (czyimś dobrem) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mając na uwadze rozwój fizyczny młodzieży, dyrekcja postanowiła rozbudować salę gimnastyczną. Miej mnie na uwadze przy układaniu planu lekcji. Mieliśmy na względzie wasze dobro. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}na wątrobie {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć zmartwienie, kłopot; także: mieć pretensje do kogoś; uważać, że ktoś jest nie w porządku': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jeśli masz coś na wątrobie, to mów śmiało. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś, kogoś} {{/stl_8}}na widoku {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć coś upatrzonego, wiązać z czymś, z kimś nadzieje, plany': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć na widoku ładną parcelę, ciekawy kontrakt. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}po swojej stronie {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć w kimś sojusznika, być popieranym, wspomaganym przez kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć po swojej stronie prasę, opinię publiczną. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, czegoś} {{/stl_8}}potąd {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'mieć kogoś, czegoś zupełnie dosyć; nie móc dalej czegoś, kogoś wytrzymać (zwykle z poziomym gestem dłonią na wysokości gardła, nosa lub oczu) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam już potąd twoich humorów. Miała potąd jego towarzystwa. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'dysponować wielką liczbą czegoś, mieć w nadmiarze jakichś rzeczy, ludzi (zwykle z odpowiednim gestem) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć potąd zamówień, pieniędzy. Mamy teraz potąd fachowców. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{czegoś, kogoś} {{/stl_8}}powyżej uszu [po uszy] {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć czegoś lub kogoś dosyć, nie móc kogoś (czegoś) dalej znosić': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam już powyżej uszu całego tego plotkarskiego miasta. Mam po uszy twojego gadania. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{w czymś} {{/stl_8}}(swój) interes {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć z czegoś osobiste korzyści, być w coś osobiście zaangażowanym; też: mieć jakiś cel w takim, a nie innym postępowaniu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zostańmy wspólnikami, bo oboje mamy w tym swój interes. Jaki wy macie w tym interes? Widać ma w tym swój własny interes. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{z kimś, z czymś} {{/stl_8}}urwanie głowy {{/stl_13}}{{stl_7}}'mieć z czymś, kimś wielkie kłopoty, mnóstwo problemów': {{/stl_7}}{{stl_10}}Już nie mogę wytrzymać z wnukiem. Mam z nim urwanie głowy. Mam urwanie głowy z tą pralką, ciągle się psuje. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}w cenie {{/stl_13}}{{stl_7}}'szanować, doceniać kogoś, coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zawsze mieliśmy w cenie kompetencje i uczciwość. Nasza firma ma w cenie fachowców tej klasy. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}w dupie {{/stl_13}}{{stl_8}}wulg. {{/stl_8}}{{stl_7}}'nie liczyć się z kimś, z czymś, lekceważyć kogoś, coś' {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{kogoś, coś} {{/stl_8}}w dużym [głębokim] poważaniu {{/stl_13}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'lekceważyć kogoś, coś zupełnie, pogardzać kimś, czymś; mieć kogoś w nosie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mam w dużym poważaniu to, co on mówi. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}we krwi {{/stl_13}}{{stl_7}}'coś (jakaś czynność, zdolność, zainteresowanie) jest czyjąś stałą, wrodzoną, często odziedziczoną cechą': {{/stl_7}}{{stl_10}}Oszukiwanie w grze ma już we krwi. Łatwość nawiązywania kontaktów, uprzejmość mają we krwi. Mieć we krwi zamiłowanie do muzyki, filmu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}w głowie {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'pamiętać o czymś dobrze, mieć coś dobrze utrwalone w pamięci': {{/stl_7}}{{stl_10}}Nie wziąłem notesu, ale wszystkie numery telefonów mam w głowie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'zajmować się tylko jednym, nie interesować się niczym innym; poświęcać się, odawać się czemuś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ktoś ma w głowie tylko naukę i pracę. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}w kieszeni {{/stl_13}}{{stl_7}}'być czegoś zupełnie pewnym, nie mieć wątpliwości, że się coś osiągnie': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć kontrakt, zwycięstwo, złoty medal w kieszeni. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}w małym [jednym] palcu {{/stl_13}}{{stl_7}}'dokładnie się na czymś znać, doskonale coś pamiętać; być w czymś bardzo dobrze zorientowanym': {{/stl_7}}{{stl_10}}Ktoś ma angielski, gramatykę, historię w jednym palcu. Mieć wszystkie typy silników samochodowych w jednym palcu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{z kimś, z czymś} {{/stl_8}}wygodę [dobrze] {{/stl_13}}{{stl_7}}'być w dogodnej sytuacji, mieć korzyść, komfort dzięki komuś lub czemuś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jest bardzo uczynna, więc mają z nią wygodę w pracy. Macie dobrze z tym centrum handlowym. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}wypisane na czole {{/stl_13}}{{stl_7}}'ktoś ma wyraz twarzy zdradzający prawdę; można po kimś coś poznać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Chyba chce oszukać, ma to wypisane na czole. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}za [poza] sobą {{/stl_13}}{{stl_7}}'uporać się z czymś, doznać czegoś, przeżyć coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Egzaminy mam już, na szczęście, za sobą. Mieli za sobą wyczerpującą podróż, tragiczne przeżycia. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}mieć {{/stl_13}}{{stl_8}}{coś, kogoś} {{/stl_8}}z głowy {{/stl_13}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'uwolnić się od kłopotu, zmartwienia, uporać się z czymś, z jakimś zobowiązaniem wobec kogoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Mieć z głowy malowanie, sprzątanie. Elektryka mamy już z głowy. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'ironicznie: nie mieć już żadnych szans na coś, definitywnie coś utracić': {{/stl_7}}{{stl_10}}No to awans masz już z głowy! {{/stl_10}}